De European Council for Steiner Waldorf Schools (ECSWE) brengt de nationale verenigingen van vrijescholen in Europa samen en is onder meer actief binnen de Europese Unie in Brussel. Namens Nederlands is Frans Ebskamp (bestuurder van vrijescholen in Oost en Midden Nederland) vertegenwoordiger en bestuurslid in de ECSWE. Periodiek geeft hij een update van de recente ontwikkelingen in Europa als het gaat om onderwijs en vrijscholen.

Hieronder staan de belangrijke recente ontwikkelingen voor onderwijs in de Europese Unie.

ET 2020 Working Group

Ecswe neemt deel aan de ET2020 Working Group Schools, een werkgroep van de Europese Commissie waarin experts van nationale ministeries van onderwijs, EU instituties, internationale organisaties, sociale partners en maatschappelijke organisaties kennis en good practices uitwisselen en aanbevelingen aan de Europese commissie doen.

Op twee onderwerpen heeft ECSWE inmiddels een goed herkenbare inbreng gehad.

• Networks for learning and development
  ECSWE heeft in de werkgroep een voorbeeld ingebracht van de wijze waarop wij ons netwerk inrichten. Die wijze van netwerken is onderscheidend en ECSWE is als eerste voorbeeld (CASE STUDY 1: Cross-border networks of schools: European Council for Steiner Waldorf Education (ECSWE) case study) opgenomen in de definitieve rapportage van de ET2020 werkgroep (pagina 18).
• Teachers and school leaders in schools as learning organisations
  ECSWE heeft de Quality Assurance of School Development zoals die in Waldorfscholen in Duitsland wordt gebruikt ingebracht. Te lezen in het rapport van de werkgroep op pagina 35.

Key Competences and digital skills of European citizens

De Europese Commissie heeft nieuwe initiatieven genomen “to improve key competences and digital skills of European citizens, to promote common values and pupils’ awareness of the functioning of the European Union”. De belangrijkste voor ons onderwijs zijn:

• Een voorstel voor aanpassing van de Key Competences on Lifelong Learning uit 2006.
  De Europese commissie besteedt steeds meer middelen aan onderwijs en de Key Competences kunnen een steeds belangrijkere rol gaan spelen in nationale onderwijswetgeving. Kennis ervan is belangrijk bij lobbywerk naar de overheid.
• Een Digital Education Action Plan ‘that outlines how the EU can help people, educational institutions and education systems better adapt to life and work in an age of rapid digital change.”

Digcomp 2.1

Belangrijk hierbij is ook de nieuwe Digcomp 2.1 (The European Digital Competence Framework for Citizens). Dat is een hulpmiddel om de digitale competenties van Europeanen te verbeteren. Het onderscheidt acht vaardigheidsniveaus met gebruiksvoorbeelden per niveau. Ook hier geldt dat dit framework grote invloed kan hebben op de nationale inrichting van onderwijs en kennis ervan noodzakelijk is bij lobbywerk en het vormgeven van een eigen curriculum rond digitale geletterdheid.

Voor het goede begrip: onderwijswetgeving is voorbehouden aan de lidstaten van de EU. De EU oefent echter invloed uit met publicaties als hierboven genoemd (‘soft law’) en het financieren van projecten.

Skills agenda 2017

Iets langer geleden heeft ECSWE met partners het voor elkaar gekregen om een aantal formuleringen in de New Skills Agendaaangepast te krijgen waarbij met name de volgende zinsneden zijn toegevoegd (link):

• (Insists on the need to incorporate new technologies in the teaching and learning process as well as to facilitate education through hands-on and real-life experiences,) taking into account age-appropriate ICT and media curricula, that respect child development and wellbeing;
• (and that provides early guidance in the) responsible use of technology and fosters critical thinking;
• (strong pedagogical leadership and innovation at all levels of education, tailored to each level,) that is based on a clear vision for an age-and development-appropriate media pedagogy.